การประชุมรัฐสภาภาคพื้นเอเชียและแปซิฟิก (Asia Pacific Parliamentary Forum - APPF)

 

ภูมิหลัง

 

การประชุมรัฐสภาภาคพื้นเอเชียและแปซิฟิก (Asia Pacific Parliamentary Forum - APPF) เป็นองค์กรการประชุมของสมาชิกรัฐสภาในภาคพื้นเอเชียและแปซิฟิก ซึ่งจัดตั้งขึ้นโดยการริเริ่มของนายยาซูฮิโร นากาโซเน่ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและอดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่น ร่วมกับสมาชิกรัฐสภาของประเทศในภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกจำนวนหนึ่ง รวมทั้งประเทศไทยมีวัตถุประสงค์ให้สมาชิกรัฐสภาได้หารือร่วมกันในประเด็นปัญหาต่าง ๆ ของภูมิภาคในยุคหลังสงครามเย็น และที่เป็นผลจากการเติบโต และการรวมตัวทางเศรษฐกิจทั้งภายในและภายนอกภูมิภาค กับส่งเสริมระบอบประชาธิปไตย สิทธิเสรีภาพของพลเมืองและสันติภาพภายในภูมิภาค

 

ในช่วงปลายปี พ.ศ. ๒๕๓๔ ประเทศผู้ร่วมก่อตั้ง APPF ได้ทาบทามให้ประเทศไทยเข้าร่วมเป็นสมาชิกก่อตั้งของ APPF ด้วย เนื่องจากเห็นว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่มีบทบาทสำคัญทั้งในอาเซียนและองค์กรความร่วมมือทางเศรษฐกิจในภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก (APEC) ดังนั้น เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๔ รัฐสภาโดยสภานิติบัญญัติแห่งชาติ จึงได้ส่งคณะผู้แทนระดับสูงเดินทางไปร่วมการประชุม  เตรียมการก่อตั้ง APPF ณ ประเทศออสเตรเลีย โดยประเทศไทยได้ร่วมลงนามในปฏิญญาโตเกียว (Tokyo Declaration) เพื่อการจัดตั้ง APPFอย่างเป็นทางการในปี  พ.ศ. ๒๕๓๖

 

โครงสร้าง

 

APPF เป็นเวทีทั้งสำหรับสมาชิกรัฐสภาที่สนใจในประเด็นต่าง ๆ ของการประชุมไม่ว่าจะเป็นการส่วนตัวหรือในฐานะตัวแทนรัฐสภาของประเทศ มีโครงสร้างองค์กรอย่างหลวม ๆ และไม่เป็นทางการมากนัก ดังนี้

 

ประธาน (President)

 

ตำแหน่งประธานของ APPF จะเปลี่ยนไปตามประเทศเจ้าภาพของการประชุมประจำปี มีวาระการดำรงตำแหน่ง ๑ ปี นับตั้งแต่เดือนพฤษภาคมก่อนการประชุมประจำปี ไปจนถึงเดือนเมษายนของปีที่จัดประชุม  นอกจากนั้น ประธานฯ ยังมีฐานะเป็นประธานคณะกรรมการบริหารอีกตำแหน่งด้วย

 

ประธานกิตติมศักดิ์ (Honourary President)

 

ประธานกิตติมศักดิ์มีหน้าที่ให้คำแนะนำแก่คณะกรรมการบริหารและที่ประชุมประจำปี ปัจจุบันผู้ดำรงตำแหน่งประธานกิตติมศักดิ์ของ APPF คือ นาย ยาซูฮิโร นากาโซเน่ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและอดีตนายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นในฐานะผู้เริ่มก่อตั้งองค์กร APPF

 

คณะกรรมการบริหาร (Executive Committee)

 

คณะกรรมการบริหารของ APPF ซึ่งได้รับการแต่งตั้งโดยที่ประชุมประจำปีจะประกอบด้วย ประธาน APPF เป็นประธานคณะกรรมการฯ สมาชิกรัฐสภาที่เป็น  ตัวแทนจากอนุภูมิภาคต่าง ๆ ในเอเชีย-แปซิฟิก (อนุภูมิภาคละ ๒ ประเทศ) และสมาชิกรัฐสภาที่เป็นตัวแทนจากประเทศที่จะทำหน้าที่เจ้าภาพจัดการประชุม APPF ครั้งถัดไป รวมไม่เกิน ๙ คน

 

ภูมิภาคเอเชียและแปซิฟิก แบ่งออกเป็นอนุภูมิภาคต่าง ๆ ดังต่อไปนี้

         

๑. เอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ (๕ ประเทศ) ได้แก่ จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ มองโกเลีย และรัสเซีย

๒. เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (๘ ประเทศ) ได้แก่ กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ไทย และเวียดนาม

๓. โอเชียเนีย/หมู่เกาะต่าง ๆ ในมหาสมุทรแปซิฟิกตอนกลาง ตะวันตก และตอนใต้ (๖ ประเทศ) ได้แก่ ออสเตรเลีย ฟิจิ ไมโครนีเซีย นิวซีแลนด์ ปาปัวนิวกินี และหมู่เกาะมาร์แชลล์

๔. อเมริกา (๘ ประเทศ) ได้แก่ แคนาดา ชิลี โคลัมเบีย เม็กซิโก เปรู สหรัฐอเมริกา เอกวาดอร์ และคอสตาริก้า

 

ทั้งนี้ คณะกรรมการบริหารมีหน้าที่ในการเสนอคำแนะนำต่อที่ประชุมประจำปีในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับนโยบายหรือนโยบายการจัดการของ APPF พิจารณาร่างระเบียบวาระและกำหนดการของการประชุมประจำปี ให้คำปรึกษาแก่ประเทศเจ้าภาพในการจัดการประชุม และพิจารณาการรับสมาชิกใหม่ รวมทั้งให้ข้อเสนอแนะต่อที่ประชุมประจำปีในการรับสมาชิกใหม่

 

คณะกรรมการบริหารมีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ ๒ ปี นับตั้งแต่เดือนพฤษภาคมของปีที่จัดการประชุมประจำปี ไปจนถึงเดือนเมษายนของปีถัดไป โดยทุกปีจะมีการเลือกสมาชิกใหม่จำนวนกึ่งหนึ่ง

 

คณะทำงาน (Working Group)

 

- ที่ประชุมประจำปีอาจจัดตั้งคณะทำงานขึ้นเพื่อพิจารณาเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยเฉพาะภายใต้คำแนะนำของคณะกรรมการบริหาร และคณะทำงานจะต้องรายงานผลของการประชุมและมติของคณะทำงานนั้นต่อที่ประชุมประจำปี                   

 

- ที่ประชุมประจำปีจะตั้งคณะทำงานขึ้นเพื่อยกร่างแถลงการณ์ร่วม เพื่อพิจารณาและรับรองในที่ประชุมประจำปี

 

ปัจจุบัน APPF มีคณะทำงานเฉพาะด้าน ได้แก่ คณะทำงานด้านเทคโนโลยีสารสนเทศของ APPF (Technological Working Group )

 

รูปแบบของการประชุม

 

APPF จัดการประชุมขึ้นเป็นประจำทุกปี ๆ ละ ๑ ครั้ง โดยจะประกอบด้วย การประชุมประจำปี (Annual Meeting) การประชุมคณะกรรมการบริหาร (Executive Committee Meeting) และการประชุมคณะทำงาน (Working Group)

 

๑. การประชุมประจำปี (Annual Meeting)

 

ที่ประชุมประจำปีจะทำการอภิปรายและพิจารณาร่างข้อมติ (Resolutions) ต่าง ๆ ที่เสนอโดยประเทศสมาชิก และลงมติรับรองร่างฯ ดังกล่าวให้มีผลเป็นข้อมติ  ที่แสดงท่าทีของ APPF ต่อเรื่องหรือปัญหาสำคัญ ๆ ของภูมิภาคและของโลก  ซึ่งสมาชิกผู้เข้าร่วมการประชุมมีสิทธิอภิปรายในได้โดยอิสระ และแต่ละประเทศมีสิทธิในการลงคะแนนเสียงได้ ๑ เสียง ทั้งนี้ ที่ประชุมจะมีมติให้ตั้งคณะทำงานศึกษาเรื่องหนึ่งเรื่องใดโดยเฉพาะและรายงานผลต่อที่ประชุมก็ได้

 

๒. การประชุมคณะกรรมการบริหาร (Executive Committee Meeting)

 

การประชุมคณะกรรมการบริหารจะจัดขึ้นก่อนการประชุมประจำปี ๑ วัน เพื่อพิจารณาเรื่องที่จะบรรจุในระเบียบวาระการประชุมประจำปีของ APPF การดำเนินงานขององค์กร และสมาชิกภาพขององค์กร

 

๓. การประชุมคณะทำงาน (Meeting of the Working Group)

 

เมื่อที่ประชุมประจำปีได้จัดตั้งคณะทำงานขึ้นเพื่อพิจารณาเรื่องใดเรื่องหนึ่ง คณะทำงานจะต้องรายงานมติของที่ประชุมคณะทำงานนั้นต่อที่ประชุมประจำปีไม่ว่าจะด้วยวาจาหรือลายลักษณ์อักษร

 

บทบาทและการมีส่วนร่วมของรัฐสภาไทย

 

การประชุม APPF มีโครงสร้างขององค์กรที่คล่องตัวสอดคล้องกับลักษณะพหุนิยม และความ-หลากหลายของภูมิภาค สามารถทำหน้าที่ได้กว้างขวาง ทั้งยังไม่มีข้อกำหนดที่จะเป็นข้อจำกัดในการทำงานและขยายสมาชิกภาพในกาลข้างหน้าและเป็นองค์กรสมาชิกรัฐสภาระหว่างประเทศที่สามารถรวบรวมประเทศริมขอบแปซิฟิก (Pacific Rim) ที่มีบทบาทสำคัญในการเมืองและการค้าระหว่างประเทศ และของภูมิภาคในปัจจุบันเป็นสมาชิกได้หลายประเทศ APPF จึงเป็นองค์กรสมาชิกรัฐสภาภูมิภาคอีกองค์กรหนึ่ง นอกเหนือจากสหภาพสมาชิกรัฐสภาเอเชียและแปซิฟิก (APPU) ที่จะมีศักยภาพและบทบาทสำคัญในการใช้มาตรการทางรัฐสภาเพื่อพัฒนาประเทศและแก้ไขปัญหาของภูมิภาคในปัจจุบันและอนาคตได้เป็นอย่างดี

 

ด้วยเหตุดังกล่าวข้างต้น รัฐสภาไทยจึงให้ความสำคัญกับ APPF เป็นอย่างมาก รวมทั้งได้มีบทบาทและส่วนร่วมในกิจกรรมต่าง ๆ ของ APPF ดังนี้

 

๑. การเป็นเจ้าภาพจัดการประชุม APPF ในวาระต่าง ๆ

 

รัฐสภาไทยมีบทบาทในการเป็นเจ้าภาพจัดการประชุมของ APPF ดังนี้

- การประชุมคณะกรรมการบริหารของ APPF ในปี พ.ศ. ๒๕๓๘

- การประชุมประจำปีของ APPF ครั้งที่ ๔ ในปี พ.ศ. ๒๕๓๙

- การประชุมคณะกรรมการศึกษาแนวทางการแลกเปลี่ยนทางด้านนิติบัญญัติระหว่างประเทศ ในปี พ.ศ. ๒๕๓๙

 

๒. การส่งคณะผู้แทนรัฐสภาไทยเข้าร่วมการประชุมของ APPF

 

รัฐสภาไทยส่งคณะผู้แทนเข้าร่วมการประชุมของ APPF มาโดยตลอด ตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๖ จนถึงการประชุมประจำปีของ APPF ครั้งที่ ๑๗ ที่ผ่านมาครั้งล่าสุด เมื่อเดือนมกราคม ๒๕๕๒ ซึ่งจัดขึ้น ณ กรุงเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

 

สมาชิก (Members)